“Muvaffak olmak ve yükselmek sırf
gayretin mevyasıdır; gayret ise iradenin ifadesidir.”
“Karakter (seciye), teşekkül etmiş
şahsiyet, terbiye görmüş irade, uyanık bir şuur, fikir ve hareketlerine
sahiplik ve prensip adamlığı manasına gelir. Karakterli adam, prensipli ve
şahsiyet sahibi, düşünceli ve iradeli adam demektir.”
“Karakterli (seciyeli) insan,
hayvani insiyak ve temayüllerin esaretinden kurtulup bu kuvvetleri hayat için
birer hizmetkar haline koymuş olan insandır. Karaktersiz “seciyesiz” insan da,
hayvani insiyak ve ihtirasların boyunduruğu altında kalmış olan insandır.”
“Kainat; su, ateş, hava ve
topraktan ibaret dört eleman “anasırı erbaa” dan teşekkül etmiştir. Kainatın
içinde ve onun bir parçası olan insan ise; bu da dört eleman, “ahlatı erbaa”
dan oluşmuştur. Bu elemanlar; kan, safra lenf ve sinirdir. Mizaçlarda; demevi,
safravi, sevdavi, asabi diye adlandırılır.
Kanlı mizaçlar ekseriya şen ve
iyimserdir, canlı, faal ve müteşebbis olur. Çabuk kızar, çabuk yatışır. İyi
yüreklidir kin tutmaz, sıcak, cana yakın ve sevimlidir. Safravi mizaçlar ise,
soğuk sevimsiz, hain, mürai, fesatçı, fitneci; sevdaviler ise gevşek ve zayıf
iradelidir. Asabilere gelince, bunlar da ekseriyetle titiz, kavgacı ve kötümser
olurlar.”
“Atinalılarca, gençlerin tahsil ve
terbiyesi, jimnastik, musiki, lisan temrinleri ve belagat (iyi konuşma)
müsabakaları olmak üzere başlıca üç gruba ayrılırdı. Genç bir Atinalı için iyi
bir tahsil, terbiye görmüş olmak, iyi bir jimnastik ve musiki bilmek ve
memleketinin atalar mirası olan dilini bütün inceliklerini öğrenmiş olmak
demekti.”
“Allah duygusundan ve sevgisinden
uzak bir terbiye yalnız fayda ve menfaat düşüncesine dayanır. Fakat din
terbiyesi gönüllü, karşılıksız ve ulvidir. Bu terbiye insanı yükseltir, iyiliği
ve adaleti, hiçbir menfaat düşüncesine saplanmadan, sevdirir.”
“Verimli çalışabilmenin bedeni,
hissi ve akli olmak üzere üç esaslı şartı vardır.”
“Çalışmanın bedeni şartı, sağlık
ve sağlamlıktır. Hissi şart, çalışmayı sevmek, akli şartıda çalışmanın usulünü
ve yolunu bilmektir.”
“Saadetin şartı; insanın kendi içi
ile uyumlu yaşamasıdır. İçinle, işin ve mesleğin uyumlu olsun.”
“Büyük İslam filozofu İbni Sina,
dünyaca meşhur olan “Kitabüşşifa”sını, hergün sabah namazından sonra
Bağdat’taki bir camiinin büyük bir kandili altında oturarak, kuşluk vaktine
kadar, yani takriben iki saat çalışmak suretiyle vücuda getirmiştir. Meşhur
İngiliz filozofu Spencer, muazzam eserlerini, günde iki saat çalışarak
yazmıştır. Her sene bin, bin iki yüz sahifelik ese veren Fransız edibi Emil
Zola’ya bu muvaffakiyetinin sırrını sormuşlar. Hergün yalnız üç saat çalışır ve
yazarım demiş.”
“Kişinin kıymeti dilinin altında
ve kaleminin ucunda gizlidir.”
“Bil ki insanları en çok kızdıran
ve gücendiren, cahilliklerinin yüzlerine vurulmasıdır.”
“İmrenmek yükselmenin şartıdır.
Kin ve kıskançlık ise iç ferahlığın, sağlık ve saadetin iki azgın düşmanıdır.”
“Gençlik güzelliğine şans denilen
kör kuvvet bile aşıktır.”
“Herkesce beğenilen asıl güzellik,
ahlak güzelliğidir. Çünkü ahlakı güzel insan her yaşta güzeldir.”
“Ahlakını güzelleştirmeye daima
çalış. Ahlak güzelliği insan için en kıymetli bir servettir.”
“En yakın arkadaşlarınla bile
şakaların zarif olsun. Kaba şakadan hayvan bile hoşlanmaz.”
“Hakikati ara ve sev. Hakikat
sevgisi, insan için, sevgilerin en yükseğidir.”
“Kusurlarını kendin gör, ta ki
onları tamir ve ikmal edebilesin.”
“Hayatta cesur ol. Fakat bil ki
cesaret gözü kapalı tehlikeye atılmak değildir.”
“Hayatın ve tutacağın yol hakkında
tereddüde ve kararsızlığa düşüp de bir ışık aradığın zaman fikrini ve reyini
soracağın kimseyi iyi seç. Düşün ki, isabetsiz bir fikirden hareket ederek
verdiğin karardan bütün ömür boyunca pişmanlık duyman mümkündür. Fakat isabetli
bir fikirden aldığın ışık da bütün ömrünce yolunu aydınlatır.”
